Poznawczo-behawioralna psychoterapia tokofobii
Więcej
Ukryj
1
Pracownia Psychopatologii Eksperymentalnej, Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk
2
Szpital Specjalistyczny św. Zofii, Centrum Medyczne "Żelazna" w Warszawie
3
Lazurowa Terapia Poznawczo-Behawioralna - prywatna praktyka
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
Data nadesłania: 08-10-2024
Data ostatniej rewizji: 04-03-2025
Data akceptacji: 04-03-2025
Data publikacji: 03-06-2025
Psychoter 2025;212(1):29-44
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska tokofobii, czyli lęku przed porodem, w kontekście psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Szacuje się, że silny lęk przed porodem dotyczy 10–15% ciężarnych i może się przekładać na znaczny wzrost liczby cięć cesarskich w ostatnich latach. W pierwszej części artykułu omówiono rodzaje tokofobii, jej etiologię, miejsce w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych oraz konsekwencje dla osoby dotkniętej lękiem przed porodem i dla społeczeństwa, przede wszystkim w postaci negatywnych skutków zdrowotnych dla matek i dzieci. W kolejnej części artykułu przedstawiono i opisano mechanizmy poznawczo-behawioralne, które mogą leżeć u podłoża tokofobii: warunkowanie klasyczne i instrumentalne, nabywanie zastępcze oraz przekaz informacji lękorodnych. Opisane zostały także narzędzia diagnostyczne tokofobii i wybrane interwencje terapeutyczne, w tym oparty na ekspozycji protokół dwusesyjnej interwencji leczenia tokofobii (ang. Dual-Session Tokophobia Intervention, DSTI). Artykuł wskazuje na luki w zakresie badań nad terapią tokofobii oraz konieczność dalszych badań skuteczności metod psychoterapii tokofobii, które utrzymywałyby rygor metodologiczny pozwalający na wyciąganie wniosków obarczonych mniejszym ryzykiem tendencyjności.